Asbest is een groot probleem. Niemand weet er raad mee en daarom stoppen we het onder de grond. Maar er is een oplossing: verbranden bij hoge temperaturen. Nedstaal in Alblasserdam (Rijnmondgebied) kreeg vorige maand een vergunning om schrootresten met asbest te verbranden. Omwonenden, gesteund door drie burgemeesters, maken zich ernstig zorgen over asbestdeeltjes die in de lucht komen.

Hoe gevaarlijk is het versmelten van asbest? En wat zijn de risico’s van de proef?
Argos over het verwerken van asbest in een dichtbevolkt gebied.

Een reportage van Astrid Cornelisse en Irene Houthuijs.

TNO bedacht het plan, en stelde daarna zelf vast dat de proef veilig zou zijn, met onafhankelijk onderzoek heeft dit niets van doen, de milieudienst (OZHZ) praat(te) alles goed.


Asbestverwerking bij Argos VPRO

 

OP zaterdag 17 mei jl. heeft het programma Argos op Radio 1 circa 40 minuten aandacht geschonken aan de voorgenomen asbestverwerking bij Nedstaal. Argos is een kritisch programma dat wordt gemaakt door onderzoeksjournalisten. U kunt de volledige uitzending hier nogmaals beluisteren. Belangrijke uitspraken in het programma:

(9:00) Interviewer: "Het stinkt hier!" Directeur Wijma (Nedstaal): "Ik zeg, dit ruikt"

Commentaar Asbest-Nedstaal-Nee: "Je zou maar in die stank wonen!"

(15:12) Emeritus Hoogleraar Reijnders "Maar het is dus het probleem dat het in de fik kan vliegen voordat het eigenlijk onschadelijk gemaakt is en het kan zich dan verspreiden".

(15:45) Burgemeester Blase legt nog eens duidelijk uit waarom de gemeente tegen de asbestproeven is.

Worst case scenario's zijn onvoldoende, potentiële asbest uitstoot moet nul zijn.

(16:19) Wijma: "Idee is oorspronkelijk niet van ons, maar is naar voren gekomen door TNO".

 

Commentaar Asbest Nedstaal Nee: "Ja, u hoort het goed TNO! Hetzelfde TNO dat vervolgens als deskundige is geraadpleegd of de proeven veilig kunnen plaatsvinden bij Nedstaal. Hoezo onafhankelijk onderzoek? Dus dit is typisch de slager die zijn eigen vlees keurt."

(19:25) Willem Schulpen: "De oude staalgigant is eigenlijk heel klein geworden."

(20:20) Wijma: "Alles is hier heet en stoffig zoals u ziet". Commentaar Asbest-Nedstaal-Nee: "Maar alles werd toch afgezogen?"

Wijma: "Ik weet dat het omzettingsproces zo snel gaat"

Interviewer: "In theorie hè?"

Wijma: "Maar de vraag is of er geen vezels bij vrijkomen"

Commentaar Asbest-Nedstaal-Nee: "Oh, maar Nedstaal was toch zeker van zijn zaak?"

(22:10) Argos presentator: "De proef van TNO bestond uit het verbranden van één vierkante centimeter schroot"

 

Commentaar Asbest-Nedstaal-Nee: "Ja u leest het goed één vierkante centimeter!"

Argos presentator: "De vergunning voorziet in een proef van 100 ton asbesthoudend schroot!"

(23:12) Wijma beweert dat de NS jarenlang heeft geboord en geslepen aan het materiaal dat asbest bevat. Vervolgens geeft hij een onjuiste conclusie ten aanzien van de proef van TNO. Hij beweert dat er geen asbestvezels vrijgekomen zijn bij de proef. De werkelijkheid is dat dit niet kan worden vastgesteld in verband met beperkingen van de meetapparatuur.

(24:20) Milieudeskundige Lucas Reijnders is het niet eens met de conclusie van het TNO onderzoek. Volgens Reijnders heeft TNO de vierkante cirkel uitgevonden. Waarom? Er is een detectiegrens. Onder deze grens kun je geen concentraties vaststellen. Bij asbest is deze grens ongeveer 40 vezels per kubieke meter en dat is niet "geen" of "nul" vezels per kubieke meter. TNO kan wetenschappelijk gezien niet stellen dat er geen vezels zijn vrijgekomen bij de proef. Echter, deze conclusie is wel de basis waarop de hele vergunning verlening is gebaseerd. De OZHZ heeft hier op dit punt gedisfunctioneerd.

(26:10) Wijma blijft volharden in de gedachte dat vezels niet vrij kunnen komen uit de bitumen. Hij geeft echter ook aan dat de proef kan mislukken. Vervolgens geeft hij blijk van ondeskundigheid, want hij stelt dat er wellicht toch 20 tot 30 vezels per kubieke meter wordt aangetoond. Eerder werd vastgesteld dat dat niet mogelijk is.

(27:10) TNO heeft zelf in 2010 vastgesteld dat de detectiegrens 40 vezels per kubieke meter is, maar twee jaar later stellen ze dat er helemaal geen vezels vrijkomen. Dit is in strijd met elkaar.

(33:17) Milieudeskundige Lucas Reijnders geeft de milieudienst (OZHZ) een draai om de oren! De OZHZ is niet consistent in de beoordeling van de milieuvergunning ten behoeve van Nedstaal. De omgevingsdienst heeft tevens te weinig zelfstandig onderoek verricht. Zo is er niet gekeken naar onderzoeken naar asbesthoudende bitumenbranden in Engeland. Onderzoeken die uitgaan van veel hogere waarden. "De vergunningverlener is er om ervoor te zorgen dat de mensen beschermd worden!"

(35:00) Volgens provinciaal gedeputeerde Rik Janssen doet de omgevingsdienst het prima (...): er zouden geen grenswaarden zijn overschreden.

Commentaar Asbest-Nedstaal-Nee: "OZHZ heeft jaren liggen slapen en aantoonbaar de Milieu Jaarverslagen van Nedstaal niet naast de vergunning gelegd. Hoe wil je controleren en handhaven indien je bij de basis zulke grove fouten maakt? Nedstaal heeft wel degelijk overschrijdingen van emissies gehad de afgelopen jaren, ook na rekenkundige correcties".

(36:10) Willem Schulpen: de overheid had zijn verantwoordelijk moeten nemen door een hypermoderne verwerkingsfabriek te bouwen in een niet bewoond gedeelte van Nederland.

 

Recent heeft de gemeente Alblasserdam besloten om in beroep te gaan en een tegenonderzoek uit te laten voeren. OP heeft ervoor gepleit dat de gemeente Papendrecht haar verantwoordelijkheid neemt en dit onderzoek meefinanciert.

Asbestproeven Nedstaal van de baan

De proeven met het verwerken van asbesthoudend schroot bij de staalfabriek Nedstaal in Alblasserdam zijn definitief van de baan. Dit laat de directie van Nedstaal weten in een brief. In de Argos-uitzending van 17 mei 2014 spraken buurtbewoners en deskundigen hun zorgen uit over het plan proeven te gaan doen met het verbranden van asbest.
Nedstaal werd op 17 oktober failliet verklaard en maakte op 23 oktober een doorstart. De staalfabriek werd overgenomen door de Andus Groep, een industrieel conglomeraat uit Vianen.
Bij de overname is afscheid genomen van het oude directieteam van Nedstaal. In de brief van 11 november geeft de nieuwe directie van Nedstaal uitleg over het besluit om niet door te gaan met de proeven.  “Hoewel Nedstaal alle benodigde kennis in huis heeft en alle bevoegde instanties hun goedkeuring hebben verleend, heeft Andus Groep besloten geen asbesthoudend schroot te gaan gebruiken in het productieproces. Het past niet binnen de filosofie en het MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen)-beleid van de groep.”
In de uitzending van mei zei toenmalig directeur Wijma nog dat het verbranden van asbest in de staalfabriek “niet gevaarlijk” is.
Asbest is een groot probleem. Het wordt onder de grond gestopt, omdat niemand er raad mee weet. Een mogelijke oplossing is het verbranden van asbest bij hoge temperatuur. De Alblasserdamse fabriek Nedstaal, in het Rijnmondgebied, kreeg in april 2014 toestemming om schrootresten met asbest te verbranden. Omwonenden, en drie burgemeesters, maakten zich ernstig zorgen over asbestdeeltjes die in de lucht zouden komen.
De Argos-uitzending in mei 2014 liet horen hoe gevaarlijk het versmelten van asbest is en wat de risico’s van de proeven zijn. Nu zijn de proeven dus van de baan.