De chemische stof GenX zit in Zuid-Holland op meer plaatsen in het drinkwater. Weliswaar niet in gevaarlijke hoeveelheden, maar er is nog veel onduidelijkheid over de effecten op de lange termijn. Dat het wel in ons drinkwater mag zitten, verbaast wetenschappers daarom. "Ik weet niet hoe het mogelijk is", zegt toxicoloog Atie Verschoor van ECE-Med, een centrum dat de gezondheidseffecten van gevaarlijke stoffen onderzoekt. "Toen ik dit vanochtend las, was de eerste vraag die ik had: hoe kan dit nu nog?" GenX zit in het water doordat chemiebedrijf Chemours het als afvalstof loost in de Merwede. Bedrijven die chemische stoffen willen lozen moeten daarvoor een vergunning aanvragen. Bij de aanvraag wordt gekeken om welke stof het gaat, of deze schadelijk is en in welke hoeveelheid het wel veilig is. Lees er meer over op de website van de NOS.

Mensen die in Dordrecht, Sliedrecht en Papendrecht in de buurt hebben gewoond van de chemiefabriek DuPont/Chemours, zijn jarenlang via de lucht blootgesteld aan de stof perfluoroctaanzuur (PFOA).

Die waarden waren hoger dan door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is toegestaan. Er zijn meerdere scenario's doorgerekend, en in het ongunstigste geval is de grenswaarde 25 jaar lang overschreden, meldt het RIVM woensdag. Het RIVM heeft gekeken naar verspreiding van de stof in de periode 1970 tot 2012. Rond de fabriek is geen sprake van een verhoogde blootstelling aan PFOA via drinkwater. Maar mensen zijn wel via de lucht aan de stof blootgesteld.

Er komt aanvullend onderzoek. Daarna wordt bepaald of een gezondheidsonderzoek onder omwonenden zinvol is. Wel is al duidelijk dat mensen die na 2012 in de buurt van de fabriek zijn komen wonen, zich geen zorgen hoeven maken. Vanaf dat jaar zijn de gemeten waarden binnen de veilig geachte grens, aldus het RIVM.

Gezondheid

Het RIVM zegt woensdag dat bij een chronische blootstelling aan PFOA, zoals bij het bedrijf in Dordrecht, gezondheidseffecten (zoals aan de lever) niet zijn uit te sluiten.

Uit dierproefstudies blijkt dat het extra risico op kanker beperkt lijkt. Concretere duidingen van mogelijke gezondheidseffecten zijn op basis van het onderzoek dat nu is gedaan, niet te geven.

Aanbevelingen

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft laten weten dat met de provincie Zuid-Holland en de gemeenten Dordrecht, Sliedrecht en Papendrecht is afgesproken dat alle aanbevelingen van het RIVM direct worden overgenomen. Voor de bewoners organiseren de drie gemeenten op korte termijn een informatieavond. PFOA is tot 2012 gebruikt voor de productie van teflon. In 2013 is de stof in Europa op de lijst van Zeer Zorgwekkende Stoffen geplaatst, omdat de stof moeilijk afbreekbaar is, schadelijk voor de voortplanting en mogelijk kankerverwekkend.

Mogelijke gezondheidseffecten bij werknemers vallen buiten het bereik van dit onderzoek, zegt RIVM. Daar is meer onderzoek voor nodig.

De directie van het chemiebedrijf besloot woensdag na overleg met vakbond FNV dat werknemers en oud-werknemers die bij de productie betrokken zijn, op kosten van de onderneming hun bloed kunnen laten testen op giftige stoffen.

Bron: ANP, gepubliceerd op 23 maart 2016