Onafhankelijk Papendrecht staat positief ten opzichte van de nieuwbouwplannen van de scholen in het voortgezet onderwijs. In ons verkiezingsprogramma hebben wij een geheel ander concept bepleit, namelijk een onderwijscampus in de Vriesenpolder omlijst met sportterreinen en de toekomstige aanleg van een halte van de Lightrail van Gorinchem naar Rotterdam. De halte Vriesenpolder Onderwijscampus. Hedendaagse inzichten leiden steeds minder vaak tot het continueren van het zuilensysteem in het onderwijs. In onze gemeente zijn we echter uitgekomen op de geplande nieuwbouw van een voortgezet onderwijs school in het bijzonder onderwijs en een in het openbaar onderwijs. Gescheiden van elkaar.
Ingrijpende gevolgen
Wij dienen samen met D66 het amendement ‘Samen maken we Papendrecht… niet kapot’ in vanuit de gedachte dat we ernaar moeten streven bij dit soort grote en belangrijke besluiten geen besluitvorming te krijgen langs de lijn van coalitie voor en oppositie tegen. Wij streven naar een raadsbreed integraal besluitvormingsproces gericht op consensus, zeker bij grote projecten met enorme investeringen zoals het onderhavige. Het amendement voorziet erin dat de raad in positie blijft als het gaat om het maken van rationele integrale afwegingen bij de te maken keuzes die ingrijpende gevolgen zullen hebben voor de toekomst van de gemeente Papendrecht.
Wij zien een aantal haken en ogen bij de voorgestelde besluitvorming, ook al omdat deze volgens ons feitelijk nog niet besluitrijp is. We zien daarnaast dat er geen haast nodig is om nu al te besluiten, want er is nog meer dan voldoende tijd om met elkaar op goede wijze verder na en door te denken over wat de consequenties en de gevolgen zijn van deze besluitvorming op met name de andere taken die een gemeente ook heeft uit te voeren. We zien bijvoorbeeld dat het Eneco spaargeld volledig wordt ingezet, terwijl ook beargumenteerd kan worden dat deze middelen aan alle Papendrechters ten goede dienen te komen en dus niet alleen aan de onderwijshuisvesting. Wat zijn de overwegingen geweest om dat wel te doen?
De financiering van dit project is ondanks de lange aanloop volgens ons toch weer met veel kunst- en vliegwerk tot stand gekomen. ‘Financial engineering’ is mooi maar het moet ook te volgen blijven voor mensen die geen financieel specialist zijn. Dat het een complex vraagstuk is lijdt geen twijfel. Omdat tegelijkertijd een ombuigingstraject gestart wordt, waarbij de nodige miljoenen euro’s gevonden moeten worden, is het moeilijk uitlegbaar aan de samenleving. En dat is een probleem. Want enerzijds moet er bezuinigd gaan worden, de meerjarenbegroting dient structureel in evenwicht te worden gebracht, en anderzijds staat deze investering op de rol en gaat de gemeente een verhoudingsgewijs kolossaal bedrag investeren. Niet alles hoeft dit jaar al beschikbaar te komen, vandaar ook dat wij met het amendement een tussenstap willen inlassen. Ik kom daar later in mijn debatbijdrage nog op terug.
Bij ons heeft de indruk postgevat dat het College in een tunnelvisie terecht is gekomen en daarbij de coalitiepartijen in zijn kielzog meesleurt. Er heeft afstemmingsoverleg plaatsgevonden tussen de coalitiepartijen. Dus in hoeverre er nog sprake is van gezond dualisme, waarbij de coalitiefracties ook kritisch kijken naar de voorstellen van het College – en zich niet al vóór het debat hebben gecommitteerd aan de vooraf bepaalde gewenste uitkomst – is de vraag.
Ook hier zien we, als de voortekenen ons niet bedriegen, dat het gevoerde afstemmingoverleg een werkelijk kritisch, open, betrokken en transparant debat in de weg lijkt te zitten. En zeker bij het besluit dat nu voorligt, een besluit dat een enorme impact op de financiële huishouding van de gemeente Papendrecht zal hebben, is dat zorgelijk. Wij willen bij een eventuele instemming niet nog jarenlang achtervolgd worden en voor het blok gezet worden. Dat vinden wij geen goede manier van doen en van met elkaar omgaan. Wij willen in vertrouwen met elkaar tot goede besluiten kunnen komen.
Ten aanzien van het amendement de argumenten pro, dus waarom de raad het amendement zou moeten omarmen. Het belangrijkste argument is dat de raad zich geen kaders laat opleggen maar zelf de kaders meegeeft. Rolvastheid in acht nemende en daarmee solide en betrouwbaar. En de kaders die de raad nu mee moet geven zijn dat de gemeente naast de onderwijshuisvesting andere taken heeft die net zo belangrijk zijn. Het gaat om het algemeen belang dat de raad in de gaten dient te houden. Dit zo zijnde is het zaak de besluitvorming over de onderwijshuisvesting via een tussenstap het komende jaar inhoudelijk te verrijken met kennis en inzichten. Denk hierbij aan de volgende acht overwegingen (de lijst is niet uitputtend maar geeft wel een indruk waar je aan kunt denken):
1. meer duidelijkheid ten aanzien van de ombuigingscatalogus (lees: bezuinigingen) en de implicaties hiervan voor de samenleving,
2. het streven de meerjarenbegroting structureel in evenwicht te brengen,
3. keuzes met betrekking tot de bouw van de scholen, de sporthal, het cultuurhuis, de parkeergarages enzovoorts. Het is nog lang niet duidelijk hoe al die plannen er in concreto uit gaan zien. Gebruik de komende maanden dus om daar meer helderheid over te geven. Insprekers bij commissievergaderingen gaven aan zich onvoldoende betrokken te weten bij de voorbereidende planvorming, omdat het aan de gemeentelijke communicatie had geschort. Het is al jaren een steen des aanstoots: het communicatiebeleid. Wanneer we dat niet op orde hebben blijft het als een boemerang terugkeren.
4. er zijn nog teveel open einden en besluitvorming op zo’n belangrijk onderwerp zou geen sprong in het diepe moeten zijn of een vlucht naar voren.
5. het is zaak een kritisch, nuchter en afgewogen besluit te nemen, zonder haastige spoed en paniekvoetbal. Het geld dat gevraagd wordt hoeft dit jaar nog niet in zijn totaliteit beschikbaar te komen, het gaat per slot van rekening over een decennia langlopend investeringstraject. Maar het gaat nadrukkelijk ook over het nemen van een weloverwogen, rationeel besluit waarbij de impact van de investering in de onderwijshuisvesting voor de komende decennia afgezet moet kunnen worden tegen de additionele investeringen (ter grootte van 104 miljoen euro) die ook nodig zijn.
6. Papendrecht profileert zich als een onderwijsgemeente, maar Papendrecht is meer dan alleen dat. Er moet ook geld over blijven voor alle andere gemeentelijke wettelijke taken.
7. andere gemeentelijke taken zijn onder andere het uitgeven van officiële documenten, het geven van uitkeringen aan mensen die niet in hun levensonderhoud kunnen voorzien, de uitvoering van de Wmo, de Participatiewet en de jeugdhulp, maar ook aan het zorgdragen voor woningbouw, het aanleggen van straten, wegen, voetpaden en fietsroutes plus het onderhoud, het groenonderhoud, het gescheiden inzamelen van huisvuil en de uitvoering van de wet milieubeheer, het saneren van gifgrondlocaties, het verstrekken van subsidies, het openhouden van de bibliotheek en het zwembad en de havens en de bedrijventerreinen goed bereikbaar houden.
8. om dit allemaal écht goed samen inzichtelijk te krijgen hebben we voor goed bestuur een paar maanden tot een jaar meer nodig. Het gaat ons om het bereiken van een breed draagvlak, het raakt per slot van rekening aan de toekomst van de gemeente Papendrecht, én we willen graag onafhankelijk blijven.
Onze oproep aan de coalitiefracties is derhalve: kies voor gezamenlijkheid en harmonie in de raad, kies voor een breed draagvlak en neem er samen iets meer tijd voor. Zeker nu het nog kan. Dit zal de kwaliteit van de besluitvorming ten goede komen. Want als verbinding leidend is zal een besluit dat zo indringend bepalend is voor de toekomst van Papendrecht raadsbreed op instemming kunnen rekenen. Per saldo zal uw steun aan het amendement bovendien geen noemenswaardige vertraging opleveren bij het verder uitwerken van de ontwerpen van de drie objecten. Het zal het besluitvormingsproces het komende jaar eigenlijk alleen maar in positieve zin ten goede kunnen komen en verrijken. De voorbereidingen kunnen dus gewoon conform planning doorgang vinden, het besluit over het investeringskrediet voor de aanbesteding en de nieuwbouw van de scholen en de sportvoorziening volgt direct daarna. Het amendement voorziet erin dat de raad in positie blijft als het gaat om het maken van rationele integrale afwegingen bij de te maken keuzes die ingrijpende gevolgen zullen kunnen hebben voor de toekomst van de gemeente Papendrecht. Daarom beveelt de fractie van Onafhankelijk Papendrecht u steun voor het amendement van harte aan.
Kanttekeningen bij de voorgestelde investeringen
