Gezonde jeugd, gezonde toekomst
Stel je eens voor dat iedereen in 2040 lekker in z'n vel zit. Dat we allemaal gezond eten, genoeg bewegen en goed slapen. Zo'n gezonde toekomst, dat wil toch iedereen?
Een gezonde toekomst begint met een gezonde jeugd. Met kinderen en jongeren die opgroeien in een gezonde omgeving. Maar die omgeving is nu helemaal niet zo gezond. Het is vaak moeilijk om de juiste keuzes te maken. Daar kunnen we samen iets aan doen. Met iedereen die het verschil wil maken: werken aan een gezonde jeugd en voor een gezonde toekomst. Beleid vormgeven en werken aan een gezonde omgeving. Samen met gemeenten, bedrijven en organisaties; om vervolgens dat beleid in de praktijk te brengen samen met inwoners, ouders en kinderen.
Op de fiets naar school, fruit en water in de sportkantine, gezonde producten in de winkel, lekker buitenspelen en uitgerust wakker worden. Als u schoolgaande kinderen hebt dan kent u de brochure “Geen rommel in je trommel” waarschijnlijk wel? Ook het tegengaan van alcoholmisbruik door met name de jeugd draagt bij aan een gezonder leefstijl.
Uit cijfers blijkt dat alcoholconsumptie onder jongeren hoog is. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de gezondheid van deze jongeren maar ook voor de samenleving. Dit blijkt uit de gevolgen van overmatig alcoholgebruik onder jongeren, zoals hersenschade, vechtpartijen en vernielingen. Ook 'comazuipen' komt helaas nog steeds te vaak voor.
De gemeente Papendrecht is op dit terrein actief en neemt deel aan het lokaal Preventieakkoord. Vanaf dit jaar wordt hiermee een start gemaakt. Met behulp van een uitvoeringsbudget, de financiële middelen komen van het Rijk, begint de gemeente dit najaar met het uitvoeren van de doelen en gemaakte afspraken in het lokale preventieakkoord dat doorloopt tot 2023.
Het IJslandse preventiemodel
Van de grootgebruikers in Europa van drank, drugs en sigaretten gebruikt de IJslandse jeugd nu het minst van alle Europese jongeren. Het IJslandse preventiemodel is een aanpak gebaseerd op wetenschappelijke inzichten om middelengebruik (alcohol, tabak en drugs) door jongeren te voorkomen. Het model richt zich op het implementeren van lokale interventies die bekende risicofactoren voor middelengebruik verminderen en beschermende factoren bij ouders, op scholen en in gemeenschappen versterken. Sinds de introductie van deze werkwijze, twintig jaar geleden, is het middelengebruik onder IJslandse jeugd sterk gedaald naar het minste gebruik in Europa.
Het is verstandig om te leren van andere landen en gemeenten, die met dezelfde problematiek worstelen. Zes Nederlandse gemeenten namen de afgelopen drie jaar deel aan een pilot met het IJslandse preventiemodel. Ze implementeerden de veelbelovende IJslandse aanpak om middelengebruik onder jongeren tegen te gaan en hun welbevinden te verbeteren. Alle zes de gemeenten zijn enthousiast over de IJslandse werkwijze, blijkt uit de eindevaluatie van de pilot.
De zes gemeenten die hebben deelgenomen aan de pilot – Amersfoort, Hardenberg, samenwerkingsverband Kempengemeenten (Bergeijk, Bladel, Eersel, Reusel-De Mierden), Súdwest-Fryslân, Texel en Urk – zijn enthousiast over het IJslandse preventiemodel.
Het model biedt de gemeenten een toegankelijke manier om wetenschap en lokale cijfers als basis te stellen voor hun jeugdbeleid. De focus van het model op de beschermende en risicofactoren helpt de gemeenten om een lange termijn visie te vormen. Daarnaast zijn de gemeenten te spreken over de verbeterde samenwerking met lokale partners. De IJslandse aanpak reikt de gemeenten de benodigde handvatten aan om lokale partners te laten meedenken en meewerken aan het jeugdbeleid.
Alle zes de gemeenten raden andere gemeenten aan om ook ‘op de IJslandse manier’ te gaan werken. Interessant dus om als gemeente Papendrecht te kijken naar aanpak en resultaten van het IJslands preventiemodel. De resultaten uit de pilot kunnen hierbij ondersteunend werken.
In januari 2018 heeft de fractie van Onafhankelijk Papendrecht al de invoering van een Papendrechtpas voor kinderen bepleit. Het College is daar nog steeds niet aan begonnen. Wat onze fractie betreft zouden de positieve ervaringen met het IJslandse model ertoe kunnen leiden dat de gemeente Papendrecht voor de jeugd een Papendrechtpas invoert, zodat kinderen in het basis- en voortgezet onderwijs, ongeacht het inkomen van hun ouders, aan kwalitatief goede vrijetijdsactiviteiten kunnen deelnemen.
Kader bij column over het IJslands preventiemodel.
Zinvolle vrijetijdsbesteding
Om alle kinderen de mogelijkheid te geven deel te nemen aan georganiseerde activiteiten in hun vrije tijd, heeft de gemeente Reykjavik een vrijetijdskaart ontwikkeld voor kinderen van 6-18 jaar. Op de kaart staat een tegoed (van circa 400 euro per kind) dat kan worden gebruikt om deel te nemen aan diverse activiteiten. Alle kinderen ontvangen deze kaart, ongeacht het inkomen van de ouders. Het beschikbaar stellen van een geldbedrag voor ieder kind om deel te nemen aan kwalitatief goede vrijetijdsactiviteiten ziet men in IJsland als een sterke boodschap richting de ouders over het belang van zinvolle en kwalitatieve invulling van de vrije tijd van kinderen.
Bron: Factsheet de IJslandse aanpak van middelengebruik onder jongeren: Kansen van dit preventiemodel voor de Nederlandse situatie.
Onafhankelijk Papendrecht heeft de gemeente Papendrecht ondertussen alvast aangemeld voor deelname aan het IJslandse preventiemodel.
Ruud Lammers
