Oplegnotitie stralingsrisico's in de publieke ruimte
Inleiding
Dit is de oplegnotitie behorende bij de discussienota stralingsrisico’s in de publieke ruimte en de presentatie van een deskundige. De vraag is hoe wij omgaan met stralingsrisico’s op het grondgebied van onze gemeente, en dan in het bijzonder in de richting van mensen die stralingsgevoelig zijn.
Er staan al enkele 5G zendmasten in de gemeente (antenne op dak bij het Westeind, antenne bij een hoogspanningsmast langs de A15, antenne bij het sportcentrum). Sommige inwoners hebben er in toenemende mate last van. Een beetje last van hoofdpijn, duizeligheid, je niet lekker voelen. Soms ervaren zij zelfs zoveel (over)last dat zij gedwongen zijn om hun huizen te gaan isoleren om zichzelf tegen de straling afkomstig van deze zendmasten te beschermen. Slapeloosheid, oorsuizen, een opgejaagd gevoel, allergieën, hoofdpijn, dodelijke vermoeidheid. Het is slechts een greep uit de klachten die duizenden Nederlanders toeschrijven aan de straling waaraan ze worden blootgesteld. Ze hebben EHS, wat staat voor elektrohypersensitiviteit, ofwel overgevoeligheid voor straling.
N.B. Wij staan in contact met een aantal van hen, maar zij willen om privacy redenen niet naar buiten treden of in de commissie ruimte hun verhaal doen.
Waarom moet het besproken worden?
Omdat er lokale beleidskeuzes gemaakt moeten gaan worden vanwege de aangekondigde komst van 5G zendmasten. Daarnaast zal dit onderwerp wat ons betreft moeten worden opgenomen in de eerstvolgende Omgevingsvisie. Een en ander vraagt de nodige voorbereidingstijd en bespreektijd, want de ontwikkelingen gaan erg snel.
Om welke politieke keuzes vraagt het kernvraagstuk?
De vraag is of de plaatselijke politiek de economische belangen belangrijker vindt óf de belangen voor de gezondheid van de inwoners in de gemeente. Er kan bijvoorbeeld besloten worden om geen zendantennes te plaatsen in de buurt van de kinderdagverblijven, de scholen, de kinderboerderij, het sportcentrum, de verzorgingshuizen, etc. En er kan actief voor gekozen worden om in de publieke ruimten te zorgen voor stralingsarme plekken, zodat mensen niet worden buitengesloten.
Welke informatie is nodig om tot beeldvorming, oordeelsvorming en besluitvorming te komen?
Het is van belang dat nu eerst de algemene kennisachterstand op dit terrein wordt ingelopen. Nodig lijkt verdieping in de materie. Kijk daarbij bijvoorbeeld voor informatie op de verzamelwebsite van Stralingsbewust en op de website van de Stichting Elektro Hyper Sensitiviteit. Deze laatste is ook deelnemer in het Kennisplatform Elektromagnetische Velden.
Welke eisen willen wij aan het proces stellen?
Dat er niet alleen naar de standaard overheidsstandpunten (samen te vatten als ‘het valt wel mee’) wordt gekeken, maar dat er ook met een open houding en kritische blik verder wordt gekeken naar andere visies en feiten. Dat de gemeente zélf eigen verantwoordelijkheid neemt en deze kwestie niet afschuift op de landelijke overheid.
Welke financiële aspecten spelen een rol?
- De kosten voor de uitrol van 5G; de bekabelde infrastructuur (ondergrondse kabels/glasvezel) en de plaatsing van de zendantennes in lantaarnpalen, verkeerslichten, bushokjes, etc.;
- De kosten vanwege ziekte en arbeidsongeschiktheid van inwoners die vanwege overmatige straling niet meer kunnen functioneren (uitkering, inzet GGD);
- De kosten om huizen van inwoners af te schermen met straling werende materialen – zoals verf, gordijnen, raamfolie, etc. – indien zij gezondheidsklachten ervaren van zendantennes;
- De kosten voor afschermingsmaatregelen in de auto om de mobiliteit voor stralingsgevoeligen te behouden;
- De budgetten beschikbaar maken vanuit de WMO en/of het Ontschottingsfonds om deze kosten te kunnen vergoeden aan inwoners van de gemeente.
Discussie
Naar aanleiding van de presentatie door de deskundige is er gelegenheid tot het stellen van vragen over en weer en een onderlinge discussie. Het gaat er ons in deze (beeldvormende) fase primair om dat de commissie eerst een beeld krijgt bij dit onderwerp. Wat ons betreft is het van belang niet alleen de voordelen maar ook de nadelen van deze technologische ontwikkelingen met elkaar te bespreken. In een volgende fase kan dit onderwerp opiniërend besproken worden.
