Burgemeester Aart-Jan Moerkerke (VVD) wilde de informatie over de chloortransporten over de Betuwelijn, die deze maand plaats vinden, onder de pet houden. De fractie van Onafhankelijk Papendrecht kwam hiertegen in opstand en stelde met succes dat de betreffende informatie openbaar was; dus helemaal niet "vertrouwelijk" of zelfs "geheim". Openbare informatie is openbaar en dat betekent: voor alle burgers te raadplegen. OP zet zich in voor meer transparantie in het openbaar bestuur, simpelweg omdat Papendrechters moeten kunnen weten waar gevaarlijke transporten plaatsvinden en vooral ook wanneer die plaatsvinden.
In de periode april 2021 vervoert Nobian maximaal circa 2160 ton chloor per trein naar haar vestiging in de Botlek in Rotterdam. Er zullen maximaal ongeveer drie transporten plaatsvinden. Het transport vindt plaats omdat de chloorfabriek van Nobian in de Botlek vanwege gepland onderhoud tijdelijk buiten gebruik is. Het transport vindt plaats via de Betuweroute. Langs die route is er geen interactie met ander verkeer. Chloortransporten zijn toegestaan en vallen binnen bestaande wetten en regels. Uit veiligheidsoverwegingen wordt chloor alleen in speciaal daarvoor samengestelde goederentreinen vervoerd. Er is een continu meld- en volgsysteem en het vervoer vindt ononderbroken plaats naar de afnemer. De incidentele transporten naar de locatie van Nobian in de Botlek waren toegestaan op grond van het convenant dat de overheid met Akzo heeft afgesloten. Het convenant is per 31 december 2015 beëindigd. Vanuit het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is in 2018 samen met het huidige Nobian gewerkt aan een akkoord om de resterende incidentele chloortransporten definitief te kunnen beëindigen. Overeengekomen is dat in 2021 de incidentele chloortransporten zullen worden beëindigd. De nu te vervoeren hoeveelheid chloor is in overeenstemming met de maximale hoeveelheid die in het convenant is overeengekomen.
Wat is chloor? Chloor is een geelgroen gas met een sterk stekende geur bij hoge concentraties. Bij lage concentraties heeft het een herkenbare chloorlucht. Chloor wordt gemaakt uit keukenzout.
Waarvoor wordt chloor gebruikt? Chloor wordt onder andere op grote schaal gebruikt in plastics, zoals pvc, in oplosmiddelen, oliën, desinfectiemiddelen, bleekmiddelen en geneesmiddelen. Chloorhoudende stoffen worden ook gebruikt als hulpstof in de (chemische) industrie. Bijvoorbeeld bij de productie van perspex of vloeren in sporthallen.
Is chloor gevaarlijk? Chloor is giftig als het ingeademd wordt. De ernst van de effecten die optreden is afhankelijk van de concentratie van chloor in de lucht en de duur van de blootstelling aan chloor.
Waar gaat het chloor naartoe? Het chloor gaat naar Nouryon in Botlek Rotterdam. Daar wordt het via het bestaande leidingnetwerk aan lokale afnemers geleverd. Nouryon heeft de installatie en bijhorende milieuvergunning om per spoor aangevoerd chloor te kunnen lossen en gebruiken. De DCMR controleert namens de provincie Zuid-Holland of Nouryon zich aan de vergunning houdt. De gebruikte route loopt door Duitsland en via de Betuweroute vanaf Oberhausen tot Zwijndrecht (emplacement Kijfhoek). Op Kijfhoek wordt van locomotief gewisseld en vervolgens gaat het transport verder via spooremplacement Kijfhoek en Rotterdam naar de Botlek.
Heeft de overheid (hulpverleningsdiensten) zich voorbereid op incidenten met chloor?
Ja, net als bij alle andere incidenten met gevaarlijke stoffen starten bij incidenten met chloor de geldende procedures voor incidentbestrijding. Specifieke voorbereiding op een enkele gevaarlijke stof is niet zinvol; incidenten met chloor passen binnen de bestaande altijd geldende voorbereiding.
Wat gebeurt er met chloor als het vrijkomt? Als het tot vloeistof samengeperste chloor vrijkomt (bijvoorbeeld door een incident waarbij de ketel beschadigd wordt), zal het zeer snel verdampen. In de buurt van de lekkage kan het gas zichtbaar zijn als een geelgroene wolk. De wind zal het gas verspreiden. Hoe verder van de plaats van de lekkage, hoe lager de concentratie gas zal zijn. Bij elke melding van een incident met een chloortrein zullen de hulpdiensten de procedures voor de incidentbestrijding starten.
Kan ik blootgesteld worden aan chloor? Alleen als chloor vrijkomt bij een lekkage, kun je blootgesteld worden aan chloor.
Wat moet ik als burger doen als er iets mis gaat? Afhankelijk van de ernst en omvang van het incident worden maatregelen genomen. In het ernstigste geval treden de sirenes in werking of wordt een NL Alert bericht gestuurd om bewoners te waarschuwen. Zij moeten dan het volgende doen:
- binnen blijven of naar binnen gaan;
- deuren en ramen sluiten;
- alles wat voor ventilatie dient, zoals afzuigkap, ontluchtingskoker, muur- en toiletrooster sluiten:
- luisteren naar de calamiteitenzender. Voor de regio Rijnmond: radio Rijnmond en
- kijken op Rijnmond Veilig;
- Het beste is om naar een goed af te sluiten kamer te gaan waar het niet tocht, liefst midden in het huis of gebouw. Als bewoners buiten lopen, adviseren we dwars op de wind te lopen met een doek voor neus en mond.
Hoe word ik als burger geïnformeerd als er iets mis gaat? Afhankelijk van de ernst en omvang van het incident treden de sirenes in werking of wordt een NL Alert bericht verstuurd om mensen te waarschuwen. Ook via Rijnmond Veilig en de calamiteitenzender radio Rijnmond worden bewoners geïnformeerd. Volg de aanwijzingen van overheid en hulpverleners op. Afhankelijk van de ernst en omvang van het incident kunnen gemeenten een informatienummer openen voor aanvullende informatie.
Welke gezondheidseffecten kunnen optreden door blootstelling aan chloor? Blootstelling aan chloor kan irriterende en bijtende effecten veroorzaken op de slijmvliezen van ogen en luchtwegen. De ernst van de effecten die kunnen optreden is afhankelijk van de concentratie aan chloor in de lucht en de duur van de blootstelling aan chloor. Lichte en matige effecten bestaan uit klachten als rode en tranende ogen, keelpijn en hoesten. Bij blootstelling aan hogere concentraties kunnen ook effecten optreden als kortademigheid, benauwdheid en een piepende ademhaling. Deze klachten kunnen gepaard gaan met pijn op de borst, misselijkheid, overgeven, hoofdpijn en duizeligheid. Indien zich ernstige klachten voordoen kunnen complicaties optreden als longoedeem of longontsteking. Als de concentratie aan chloor heel hoog of de blootstelling langdurig is kan men overlijden.
Welke effecten heeft blootstelling aan chloor voor kinderen? Bij kinderen kunnen na blootstelling soortgelijke effecten optreden als bij volwassenen. Kinderen zijn wel gevoeliger voor blootstelling aan chloor. Hierdoor kunnen de effecten eerder optreden (bij een kortere blootstellingsduur of bij een lagere concentratie) of ernstiger zijn dan bij volwassenen.
Wat zijn de effecten voor bewoners in de omgeving als er iets mis gaat? Als er een incident is hoeft niet altijd chloor vrij te komen. Bij lekkage zal er in de nabijheid van de bron een klein gebied zijn met grote effecten. Verder van de bron zal er een veel groter gebied zijn met kleinere effecten, vooral stankklachten en lichte irritatieklachten van ogen, neus en keel.
Kunnen de gezondheidseffecten door blootstelling aan chloor behandeld worden? De gezondheidseffecten door blootstelling aan chloor kunnen behandeld worden. Geringe klachten (lichte irritatie van ogen, neus en keel) herstellen snel en volledig zodra de blootstelling stopt. Het is dan niet nodig om een arts te raadplegen. Indien degene die blootgesteld is aan chloor bekend is met astma of COPD (chronische bronchitis) is het, bij geringe klachten, raadzaam een arts te raadplegen. Wanneer klachten optreden zoals hoesten en niezen en pijn achter borstbeen bij zuchten, is het raadzaam zich te laten onderzoeken. Bij ernstige effecten moet men direct behandeld worden met zuurstof en is opname in een ziekenhuis vereist.
Gaan de gezondheidseffecten door blootstelling aan chloor weer over? Dit is afhankelijk van de ernst van de oorspronkelijke klachten, of er complicaties optreden en of de personen die zijn blootgesteld de juiste behandeling krijgen. Lichte en matige klachten door blootstelling aan chloor herstellen meestal snel en volledig. Bij ernstige klachten kunnen afwijkingen in de longfunctie nog enige dagen tot enkele maanden aanwezig zijn (afhankelijk van de ernst van de oorspronkelijke klachten).
