Ecologisch verantwoord maaibeleid en –beheer, bijen en bloemen

Aan het College van B&W van de gemeente Papendrecht

Vandaag bemerkten wij al fietsend door Papendrecht dat er op sommige plekken gemaaid was. Ook werden wij aangesproken door een inwoonster van onze gemeente die had deelgenomen aan de bijeenkomst Natuurvriendelijk Maaibeheer op 14 mei jl. Zij maakte zich terecht grote zorgen over het maaibeleid, want de bloemen waaraan zij een geluksgevoel ontleent in de ochtend waren plotseling weggemaaid! Dat kan toch niet de bedoeling zijn?

Papendrecht zet dit jaar in op insectenvriendelijk maaibeheer. Veel nuttige insecten worden bedreigd in hun bestaan. Door gras anders te maaien probeert de gemeente uitsterving van insecten te voorkomen. Door anders te maaien, gaat het gras er ook anders uitzien: er ontstaan verschillende soorten gras, het gras heeft verschillende hoogten en er komen kleurige, wilde bloemen in het gras. Dat trekt insecten aan. De inwoonster schreef ons het volgende over het plotselinge maaien:

“Onbegrijpelijk dat dit nú al gebeurt, want hoeveel mooier is de variatie aan bloemen en grassen op die stroken dan het droge korte gras met kale plekken dat met de steeds warmer wordende zomers resteert na maaien? Bovendien is de veiligheid van het verkeer niet in het geding. Maar vooral om iets te proberen doen tegen de catastrofale afname van de insecten door het gebruik van bestrijdingsmiddelen die deze uitroeien zou het bestuurders in ons land passen om een verstandig maaibeleid te voeren. Veel vogels leven van insecten. Helaas neemt hun aantal ook dramatisch af.”

Een zestal jaar geleden gebruikte de gemeente zelf nog (giftige) onkruidbestrijdingsmiddelen. Die tijd ligt gelukkig achter ons. Natuurvriendelijk beheerd gras wordt twee keer per jaar gemaaid. Wij lezen eind juni/ begin juli (dat is dus nu) en in september. Het maaisel wordt na twee tot drie dagen afgevoerd. Zo kan het bloemen- en kruidenzaad eerst uit het maaisel naar de bodem zakken. Hierdoor wordt de natuurlijke zaadbank van bloeiende kruiden behouden. Het doel hiervan is om, door natuurvriendelijk maaibeheer, het aantal bloeiende kruiden en vooral het aantal insecten te laten stijgen. Toch zou het fijn zijn als de ecoloog dit nog eens zou kunnen uitleggen c.q. toelichten.

De gemeente maait steeds meer gefaseerd. Dat betekent dat delen gras en/of kruidenvegetatie binnen hetzelfde perceel worden gemaaid en andere delen niet. Hierdoor ontstaat afwisseling van lagere en hogere vegetatie. Juist deze afwisseling is van groot belang voor insecten. Zo behouden insecten het hele jaar door voedselaanbod en schuilgelegenheid. De wensen van onze inwoners en verbetering van de biodiversiteit kunnen soms tot dilemma's leiden. De gemeente maakt daarom keuzes over waar voor welke vorm van grasbeheer wordt gekozen. In de directe woonomgeving houdt men rekening met het belang van een verzorgder beeld en de mogelijkheden om te spelen en te recreëren. Trapvelden en gazons worden regelmatig gemaaid. De eerste maaironde van dit jaar is op deze gazons al uitgevoerd. Ook op plaatsen waar de verkeersveiligheid in het geding is, wordt gras korter gehouden. Zo worden smalle middenbermen van grote wegen en de omgeving van rotondes en kruispunten op grote wegen vier keer per jaar gemaaid. Dat geldt ook voor de randen van het gras langs grote wegen. Uit het oogpunt van veiligheid en overzicht wordt daar het gemaaide gras direct weggezogen.

Terug naar de zorg om het wegmaaien van bloemen in deze periode van het jaar. Naar zeggen van de wethouder (ik heb hem vanavond nog even gebeld en hierover gesproken) vinden bijen voldoende andere foerageerplekken. Er is bewust voor deze methode gekozen, in overleg met de gemeentelijke ecoloog. Misschien is het verstandig deze maaimethode nog eens uit de doeken te doen met bijvoorbeeld een artikel in het Papendrechts Nieuwsblad? Het is namelijk niet helemaal duidelijk wat nou precies het nieuwe maaibeleid betekent, in de praktijk van alledag.

Als het gemeentelijk beleid kritisch volgende politieke partij is het gemakkelijk om overal kritiek op te hebben. Maar er gebeurt ook veel goeds in de gemeente Papendrecht! Het College heeft zich de afgelopen jaren veelvuldig ingespannen voor de bijenstand en bijen in het algemeen. Al op 29 november 2013 werden er initiatieven getoond door het planten van bijzondere bloembollen. Op 21 november 2015 werd het bijenconvenant getekend en op 2 juni 2015 werd de bij-en insectenstal geïnstalleerd bij de Landwinkel de Heerlijkheid. En met als klap op de vuurpijl: op 24 april 2018 werd de gemeente Papendrecht gekenmerkt als bij vriendelijke gemeente. Uiteraard hulde aan het college maar zijn we er dan? Nee absoluut nog niet!

Het gaat niet alleen om het planten van een paar bloemen en planten maar ook om het anders inrichten van landschappen en het onderhoud hiervan. Een langdurig beleid op de bijenstand en biodiversiteit is hiervoor nodig. OP vraagt aan het College om naast de hierboven genoemde doelstellingen nog meer vergaande maatregelen te nemen om de bijenstand en de biodiversiteit nog meer te bevorderen. Denkt u dan aan het volgende:

-          Het opstellen van een langdurig beleid op de bijenstand en biodiversiteit;

-          Het opstellen van een contourenkaart van het Bijenlandschap;

-          Het uitbreiden van de bij vriendelijke en biodiversiteit plantsoorten in bermen door heel Papendrecht;

-          Het gratis verstrekken van informatie en opleiding tot bijenimker;

-          Het bevorderen van bijenhotels;

Daar is recent een initiatief voor genomen, maar gaat de gemeente zelf ook nog een paar van deze Bijenhotels bekostigen?

-          Het informeren van inwoners van het planten van specifieke bij vriendelijke bloemen en planten;

-          Het informeren van inwoners van het toepassen van biologische bestrijdingsmiddelen en het tegengaan van chemische bestrijdingsmiddelen;

-          Het stimuleren van het kopen van bijenproducten in de gemeente Papendrecht; wanneer er meer imkers zijn komen er meer bijenproducten;

-          Het organiseren van een bijen infomarkt;

-          Het opstellen van een bio-diversiteitsplan 2018-2022.

Voor de volledigheid rest ons te melden dat vraag 1 en vraag 2 vragen zijn zoals bedoeld in artikel 40 van het Reglement van Orde, zijnde politieke vragen, waarop wij uw antwoord binnen een maand na dagtekening hopen tegemoet te kunnen zien. Op voorhand begrijpen wij dat dit mogelijk iets langer dan een maand in beslag kan nemen wegens de vakantieperiode. Vandaar dat wij hierbij reeds aangeven goed te kunnen leven met beantwoording voor 1 september 2019. U bij voorbaat dankend voor de te nemen moeite onze vragen te beantwoorden.

Namens de fractie van Onafhankelijk Papendrecht,

Ruud Lammers Tel. 06-1096-4340