Achtergrondinformatie GenX
GenX is een technologie die wordt gebruikt om coatings (fluorpolymeren) te maken. Sinds 2012 gebruikt fabrikant Chemours in Dordrecht de GenX-technologie als vervanging van PFOA, een andere geperfluoreerde stof. Voordat de stof in gebruik werd genomen heeft Chemours GenX geregistreerd bij het Europees Chemicaliënagentschap (ECHA).
In het registratiedossier zijn verplichte risicobeoordelingen opgenomen. Het bedrijf moet hierbij aantonen dat de stof zonder risico’s voor mens en milieu kan worden geproduceerd en gebruikt. Omdat er zorgen ontstonden over de emissies van GenX door Chemours, heeft het RIVM naar de stof gekeken en de informatie in het registratiedossier beoordeeld. De schadelijke effecten van GenX stoffen zijn deels vergelijkbaar met die van PFOA. PFOA staat op de Europese lijst met zeer zorgwekkende stoffen (SVHC-lijst) op basis van de PBT-eigenschappen van deze stof en op basis van de giftigheid voor de voortplanting. PFOA kan nog aanleiding geven tot andere nadelige effecten. Zo is PFOA mogelijk kankerverwekkend en kan het schade aan de lever veroorzaken. Net als PFOA is GenX slecht afbreekbaar in het milieu. Ook heeft GenX vergelijkbare schadelijke effecten als PFOA (zoals mogelijk kankerverwekkend en effecten op de lever). GenX is wel minder schadelijk voor de voortplanting dan PFOA; bij PFOA is dit aspect juist de reden om deze stof als zeer zorgwekkend te beschouwen. GenX staat niet op deze Europese lijst van zorgwekkende stoffen.
Beoordeling van GenX binnen REACH
Duitsland heeft GenX op de lijst gezet van stoffen die Europese lidstaten beoordelen in het kader van REACH. De lidstaten bekijken de aanwezige informatie over afbreekbaarheid in het milieu, giftigheid en ophoping in het lichaam.
Voor GenX ziet het tijdpad er als volgt uit:
- Nederland en Duitsland hebben in 2017 de stofevaluatie ter hand genomen en gezamenlijk zeer grondig gekeken naar de beschikbare informatie over de gevaareigenschappen van GenX.
- In maart 2018 hebben Nederland en Duitsland deze stofevaluatie toegestuurd aan het Europese stoffen Agentschap (ECHA). Hierin concluderen Nederland en Duitsland dat Chemours aanvullende testen moet uitvoeren naar de schadelijke effecten. Op basis van het huidige voorstel, moet Chemours de aanvullende testen uiterlijk eind 2022 hebben afgerond.
- ECHA heeft Chemours het ontwerpbesluit hierover toegestuurd. Chemours kan bezwaar maken.
Parallel hieraan maakt het RIVM een analyse van opties voor risicobeheersmaatregelen, de Risk Management Option Analyses. RIVM maakt de RMOA in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, namens Nederland voor de Europese Unie.
De concept RMOA wordt oktober 2018 besproken in een expertgroep bijeenkomst met Europese lidstaten, ECHA en de Europese Commissie. De lidstaten overleggen hier over de beste wijze om de risico’s verbonden aan het verwerken van GenX te beheersen. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft aangekondigd dat zij begin 2019 een voorstel wil indienen tot het plaatsen van GenX op de Europese lijst voor zeer zorgwekkende stoffen.
Bron: Informatieblad stoffenregelgeving en GenX, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, augustus 2018.
