De Provincie Zuid-Holland liet recent weten dat Chemours verplicht is een partij vloeibaar FRD-houdend afval afkomstig uit Dordrecht bij het failliete Italiaanse bedrijf Miteni retour te nemen. Ook zou de indirecte lozing in rivier de Merwede van de GenX stof FRD-903 verder worden gereduceerd naar 148 kg per jaar. Op grond van de ingebruikname van een koolfilter ten behoeve van de waterzuivering is het streven de emissie van deze stof terug te brengen naar 20 kg per jaar.
Het probleem dat zich hier ontvouwt is dat niet onderzocht is of het koolfilter wel in staat is deze voorgestelde emissiereductie te realiseren. Een wetenschappelijke onderbouwing van dit streven naar emissiereductie ontbreekt. Op grond van dit streven maakt het dagelijks bestuur van de Provincie Zuid-Holland kennelijk het beleid [i]. Dat is en blijft in bestuurlijke zin zorgwekkend. De zogenaamde stof FRD-903 (GenX) is een perfluorverbinding met minder koolstofatomen en derhalve zelfs nog iets mobieler dan PFOA, waarvan inmiddels is vastgesteld dat dit een zeer zorgwekkende stof is. Kortom zeer schadelijk voor de menselijke gezondheid en daarom verboden.
Geen respect voor Europese beginselen
Het milieubeleid van de Europese Unie berust op het voorzorgsbeginsel en het preventiebeginsel, het beginsel dat milieuaantastingen bij voorrang aan de bron dienen te worden bestreden, en het beginsel dat de vervuiler betaalt. De drinkwaterbedrijven baseren zich op deze beginselen. Hun eis de emissies van (indirecte) lozing van perfluorverbindingen, zoals de stof FRD-903 (GenX), tot nul te reduceren, stuit op weerstand bij Chemours. In 2016 is gebleken dat de onderhavige stof aanwezig is in het (oever)grondwater dat wordt opgepompt ten behoeve van de zuivering tot drinkwater. Uit nader onderzoek kwam naar voren dat het gezuiverde water afkomstig was van de fabriek van Chemours in Dordrecht.
Zorgen bij het Ministerie
Het RIVM heeft gesteld dat niet uitgesloten kan worden dat de ‘GenX’-stoffen als zeer zorgwekkend moeten worden beschouwd omdat zij in het milieu niet afbreken en mogelijk ophopen in mens of dier (bioaccumulatie). Dat laatste aspect diende nog verder onderzocht te worden. Het streven van het Ministerie is erop gericht dat bedrijven bij het vervangen van zeer zorgwekkende stoffen (zoals ‘PFOA’ door ‘GenX’) beter zouden kunnen overstappen op stoffen die minder gevaarlijk zijn.
Scherpere voorlopige gezondheidskundige grenswaarde
De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA[ii]) heeft in december 2018 een nieuwe thans nog voorlopige gezondheidskundige grenswaarde voor PFOA gepubliceerd. Deze is 15 maal strenger dan de gezondheidskundige grenswaarde die het RIVM sinds 2016 hanteert. De nieuwe berekeningen van EFSA zullen naar verwachting tot een nieuwe en strengere norm leiden voor PFAS [iii] (PFOA en PFOS).
Alleen Nederland zou vreemd genoeg een tegenstander van de nieuwe (Europese) norm zijn, reden waarom het nu langer duurt. EFSA werkt nu ook aan andere fluorverbindingen en de verwachting is dat de stof GenX ook meegenomen wordt. Wij gaan er op grond van deze nieuwe voorlopige norm van uit dat GenX ongeveer net zo toxisch is als PFOA. Als PFOA inderdaad 15x toxischer is dan we met elkaar al weten dan zijn er uiteraard consequenties, zoals voor de moestuintjes en voor de gehele interpretatie van de PFOA-belasting van de bevolking in Dordrecht en de omliggende gemeenten van de Drechtsteden. De nieuwe vergunning die tot max. 20 kg GenX-lozing leidt is uiteraard een vooruitgang. Maar of het Chemours lukt die norm te halen zullen we moeten afwachten.
Bloedtests gratis ter beschikking stellen
De gemeenten Dordrecht en Papendrecht zouden in navolging van de gemeente Sliedrecht tegemoet kunnen komen aan terechte zorgen van (oud-)inwoners. Door net als in Sliedrecht de komende jaren tweemaal een nieuwe bloedtest op kosten van de gemeente aan te bieden. De regeling is bedoeld voor alle (oud-)inwoners met een PFOA-bloedwaarde[iv] van 21 ng/ml of hoger.
Emissie PFIB bij Chemours verbieden
Wij hebben op 9 november 2017 reeds een motie[v] ingediend om de emissie van Perfluorisobuteen (PFIB) te beëindigen. Emissie van dit zeer toxische gas zou per direct verboden moeten worden. Ook hebben wij in april 2018 vragen[vi] gesteld over het vrijkomen van deze uiterst giftige stof.
Ruud Lammers, fractievoorzitter
[i] website
[ii] website
[iii] PFAS is de groepsnaam voor diverse stoffen waaronder PFOS en PFOA. De afkortingen staan voor Perfluoroctaansulfonzuur (PFOS) en Perfluoroctaanzuur (PFOA).
[iv] 21 ng/ml is de gemiddelde maximale waarde die bij eerdere bevolkingsstudies in de EU is aangetroffen bij personen die géén bijzondere PFOA-blootstelling hebben gehad. website
[v] website
[vi] website