Minister Plasterk tikt de coalitie van GroenLinks, PvdA, SGP, ChristenUnie, CDA, D66 en VVD op de vingers
Een jaar geleden heeft Onafhankelijk Papendrecht hiervoor al gewaarschuwd, maar de coalitie wilde niet luisteren. Volgens de Gemeentewet mogen externe voorzitters geen voorzitter zijn van commissies. De Minister schreef Papendrecht onderstaande brief.
Onafhankelijk Papendrecht in een bericht van 28 maart:
'Alleen raadsleden als commissievoorzitter'
Raadscommissievergaderingen mogen alleen worden voorgezeten door raadsleden. Externe
voorzitters of ‘gespreksleiders’ zijn niet in overeenstemming met (de geest van) de wet. Dat antwoordt minister Ronald Plasterk (BZK) op schriftelijke vragen van SP-Kamerlid Ronald
van Raak naar aanleiding van de gegroeide praktijk in Dordrecht.
De gemeenteraad van Dordrecht wilde tegemoet komen aan de wens om commissievergaderingen te laten begeleiden door mensen die ‘neutraal zijn en actief kunnen sturen op de kwaliteit van de
vergadering’. Daarop zijn in deze gemeente externe voorzitters benoemd. Dat gebeurde in het kader van een lokale pilot ter verbetering van het lokale vergaderstelsel.
Met hun benoeming werd voorgesorteerd op een wetsvoorstel dat het onder meer mogelijk maakte
dat raadscommissies ook door niet-raadsleden kunnen worden voorgezeten. De Tweede Kamer maakte deze wijziging echter ongedaan door een amendement van hetzelfde SP-Kamerlid dat nu de schriftelijke
vragen stelde.
Van Raak vindt dat gemeenteraden, provinciale staten en eilandsraden ‘zeer wel in staat
moeten worden geacht om een onafhankelijk voorzitter te leveren uit hun midden’. Als zij wel met externe voorzitters gaan werken, zet dit volgens hem de deur open voor voorzitters die tegen
vergoeding commissies voorzitten zonder dat zij binding hebben met de betreffende gemeente, provincie of het eiland. Voorzitters moeten volgens hem die binding wel hebben.
De gemeenteraad van Dordrecht noemt de externe voorzitters intussen ‘gespreksleiders’ die als
zodanig fungeren tussen het moment dat een raadslid als voorzitter de vergadering opent en sluit.
Minister Plasterk deelt met Kamerlid Van Raak de opvatting dat externe voorzitters in een rol
als ‘gespreksleider’ ook niet in overeenstemming met (de geest van) de wet is. Externe gespreksleiders zijn feitelijk toch voorzitter van de commissievergadering, aldus Plasterk. Hij heeft de
gemeenteraad van Dordrecht aangeschreven met het verzoek de invulling van het voorzitterschap van de raadscommissies ‘in overeenstemming met de wet te brengen’.
In een brief die de gemeente net van hem kreeg wordt nog wel gewag gemaakt van een ander
artikel uit de Gemeentewet [artikel 84 voor ‘andere commissies’, red.] waar – maar dan niet voor raadscommissies – gedeeltelijk een oplossing zou liggen. Daar wil het presidium nog naar
kijken.
Overigens staat Dordrecht niet alleen in de vernieuwing van de vergaderwijze van
raadscommissies. Zo werkt buurgemeente Zwijndrecht ook met externe voorzitters.
Dit artikel verscheen eerder in VNG Magazine.
GESCHREVEN OP MAANDAG, 16 maart 2015
Voorzitterschap blijft voorbehouden aan raadslid
DEN HAAG – ‘Raadscommissievergaderingen mogen alleen worden voorgezeten door raadsleden.’ Aldus minister Plasterk, die reageert op vragen van SP-Kamerlid Ronald van Raak over de achtergrond van de voorzitter.
Aanleiding voor de vragen van het Kamerlid was de gegroeide praktijk in Dordrecht. In deze gemeente werd er vooruitgelopen op het wetsvoorstel dat raadscommissies ook door niet-raadsleden konden worden voorgezeten. Doel was om het neutrale geluid tijdens een vergadering te laten klinken, en dus werden er in Dordrecht ( en overigens ook in Zwijndrecht) externe voorzitters aangesteld.
Weinig binding
Het gevaar hierin bestaat volgens Plasterk en het SP-Kamerlid dat externe voorzitters de commissies tegen betaling gaan leiden en zelf geen binding hebben met de gemeente. Een onafhankelijke voorzitter kan volgens de Haagse politici beter uit de gemeenteraad zelf komen. De Tweede Kamer steunt daarom het amendement van Van Raak om het wetsvoorstel af te keuren.
